Europese Unie
De Europese Unie (EU) heeft nooit expliciet beleid voor landschap ontwikkeld, maar indirect is de invloed van de EU op het landschap erg groot. Dat heeft te maken met het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) van de EU, dat geleid heeft tot grote veranderingen in het agrarisch grondgebruik. Het GLB is in oorsprong opgezet na de Tweede Wereldoorlog om voedselzekerheid te garanderen. Vervolgens werd dit beleid verder uitgebouwd naar productiesteun, wat resulteerde in grote overschotten, zoals melkplassen en boterbergen. Tegelijkertijd heeft dit beleid grote gevolgen gehad voor het landschap, dat werd aangetast door schaalvergroting en rationalisering in de landbouw. De productiesteun is vervangen door inkomenssteun aan boeren met sinds 2014 een voorzichtig aanzet van vergroeningsvoorwaarden.
Raad van Europa
Expliciet beleid voor landschap is er wel van de Raad van Europa. Die heeft in 2000 het verdrag van Florence opgesteld, ook wel bekend als de Europese Landschapsconventie (ELC). Met de ondertekening van de conventie erkennen lidstaten de grote culturele, identiteitsbepalende waarde van landschap op zowel lokaal als Europees niveau. Maar ook de grote waarde voor economie (zoals toerisme) welzijn, kwaliteit van leven, ecologie, milieu en op sociaal vlak. De conventie strekt zich uit tot alle landschappen, van parels tot gewone landschappen en is dan ook van toepassing op het gehele grondgebied van de landen. Een grote betrokkenheid van burgers bij het formuleren en uitvoeren van beleid staat centraal, waarbij subsidiariteit uitgangspunt is. Dat betekent dat het formuleren en uitvoeren van beleid op zo laag mogelijk schaalniveau moet plaatsvinden.
Europese Landschapsconventie
De Europese Landschapsconventie kent een aantal maatregelen die iedere ondertekenaar verplicht op dient te pakken:
1) landschappen in wetgeving te erkennen als essentieel onderdeel van de omgeving van mensen;
2) landschapsbeleid te formuleren en te implementeren gericht op bescherming, beheer en ontwikkeling;
3) procedures in te stellen voor de participatie van de bevolking, lokale en regionale overheden;
4) landschap te integreren in het beleid van ruimtelijke ordening, stedenbouw en het cultureel, milieu-,
landbouw-, sociaal en economisch beleid, evenals in andere beleidsdomeinen die rechtstreeks of
onrechtstreeks invloed hebben op het landschap.
Anno 2015 hebben 40 Europese staten het verdrag ondertekend. Het verdrag kent dus een brede erkenning en toepassing in Europa. Nederland heeft de ELC in 2005 ondertekend en geratificeerd.
Ga direct naar:
>> Gemeenten en waterschappen
>> Rijksoverheid
>> Provincies